Dat kan ik ook na vele, vele uitvaarten met volle overtuiging zeggen.
Natuurlijk, er zijn elementen die vaak terugkomen en die de nabestaanden houvast bieden, zoals muziek en woorden ter herinnering. Maar wélke muziek, dat kent al vele varianten. Van klassiek tot de ijle klanken van een lier of juist knalharde heavy metal, jazz, popsongs, levensliederen en Oostenrijkse schlagers.
Soms een kleinkind in de puberleeftijd dat dapper met trillende stem een lied zingt of een jonger kleinkind dat onbevangen een stukje op de piano speelt, of een schoonzoon die hartverscheurend mooi introvert viool speelt naast de kist. Af en toe worden opwekkingsliederen gezongen door de aanwezigen.
Woorden zijn er ook in vele varianten. Hecht doortimmerde In Memoriams door ervaren sprekers. Familieleden die een scala aan kleine herinneringen en anekdotes vertellen.
Kinderen van een overledene leggen elk heel ándere accenten in hun bijdrage; meestal heeft elk een geheel eigen verhouding tot die overledene. Soms staat er een groepje kleinkinderen waarvan er één namens allen hun eerbetoon onder woorden brengt. Soms vertelt elk van die kinderen de aanwezigen “als ik aan oma denk, dan denk ik aan….” haar appeltaart, of logeerpartijen, of de kriebeltruien die ze breide, of haar grapjes etc.
Niet iedereen kan of wil zelf spreken. Soms neemt een schoondochter de honneurs waar, of een voorzitter van een vereniging, of een werkgever, of ik spreek namens de familie. Dat laatste is niet vaak nodig. Ik probeer zo veel mogelijk op de achtergrond te zijn bij de uitvaartbijeenkomst zelf, afgezien van een kort welkom en een korte afronding. Omdat eigen woorden van de nabestaanden veel persoonlijker zijn dan wat een professional inbrengt. Zélfs als die woorden wat onbeholpen over het voetlicht worden gebracht. Maar natuurlijk voer ik het woord voor families die dat echt graag willen. Gelukkig blijkt mijn inbreng steeds goed te kloppen met hoe zij hun familielid hebben beleefd.
In de dagen tussen overlijden en uitvaart merk ik steeds hoe uniek elke groep van nabestaanden is. Vaak komen er onderhuidse spanningen naar boven, al zijn er ook volstrekt harmonische families.
In alle gevallen doe ik mijn best om ieder voldoende ruimte te geven voor wat hij of zij nodig heeft voor een goed afscheid. Onder de aanwezigen bestaat er meestal bereidheid om elkaar dat te gunnen als ik er op een neutrale manier aandacht voor heb gevraagd. Zo ga ik graag nog vele jaren verder!
Ideetje: een serie van dit soort eenvoudige vaasjes en grotere vazen
vullen met losse bloemen die belangstellenden meenemen.
In plaats van een of meerdere bloemstukken kan dat een bloemenzee rond de baar geven!