Een kistdeksel vol viltstift teksten aan de binnenkant.
Stekjes van een overledene die nabestaanden liefdevol opkweekten en op zijn graf plantten.
Briefjes, tekeningen en kleine knuffels die kinderen bij oma of opa in de kist leggen.
Een glazen schaal vol toffees naast de baar, omdat de overledene die zo graag snoepte.
Heliumballonnen loslaten na de begrafenis.
De viool waar iemand altijd op speelde op haar kist.
Herfstbladeren van precies die ene beuk bij opa’s woning om in zijn graf te strooien.
En zo kan ik nog wel even doorgaan met voorbeelden van betekenisvolle gebaren! Het zijn allemaal rituele handelingen, die meestal spontaan hun beslag krijgen.
Er bestaan officiële opleidingen tot ritueel begeleider. Er zijn vast mensen die baat hebben bij zo’n professional. Maar ik zie vooral hoe mensen hun eigen invulling vinden zonder noemenswaardige sturing.
Zou ik boffen met families die toevallig allemaal creatief zijn? Of geef ik net de juiste kleine hints die hen helpen?
Die opleiding heb ik niet gevolgd, ik gebruik gewoon mijn ogen, oren en voelhoorns om signalen op te pikken. En ik neem graag andermans goede suggesties mee!
Deze van ds. Adriaan Plantinga uit Den Dolder geef ik graag aan u door, want die is ook prima bruikbaar bij verjaardagen of huwelijksjubilea.
Kleinkinderen kunnen bij de afscheidsbijeenkomst samen naar voren komen, om de beurt een kaarsje aansteken, en daarbij hardop zeggen wat ze zo leuk vonden aan opa of oma.
“Haar lekkere appeltaart”, “dat ze me meenam naar de dierentuin”, “ze overhoorde mijn huiswerk”, of wat dan ook. Samen durven ze meestal wel, en ik vind het elke keer weer een ontroerende gebeurtenis.